با کمال تعجب ، ایران کاملاً زمین هموار و بیابانی نیست. 55 درصد ایران کوهستانی و بیش از 100 قله بالاتر از 4000 متر است.کوه های ایران به چهار گروه رشته های البرز در شمال ، زنجیره زاگرس در غرب ، کوههای شرقی و کوههای مرکزی تقسیم می شوند. برخی از قله های آتشفشانی مانند دماوند ، سبلان ، تفتان و غیره وجود دارد غارها و چشمه های آبگرم ، زیبایی بیشتری به کوه ها بخشیده اند. خوب است بدانید که شواهدی از جوامع اولیه و سکونت گاه های شهری در کوه های زاگرس پیدا شده است. از این رو طبیعت زیبا و همچنین جاذبه فرهنگی و تاریخی کوههای ایران قابل توجه است.
زمانی که به کوهنوردی میروید، در معرض خطرات مختلف خواهید بود. در محدوده کوهستان خطرات مختلفی وجود دارد. تمام افرادی که بهصورت حرفهای کوهنوردی میکنند، در تیمهای مختلف حضور دارند. آنها میدانند که کوهنوردی به تنهایی چه خطراتی دارد.
مسیر کوهنوردی درکه تا پناهگاه پلنگ چال (2450 متر)
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود: 2.5 ساعت
شرایط مسیر: شیب ملایم، نسبتا هموار
مسیر کوهنوردی درکه تا ایستگاه 5 (2950 متر):
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود:4 ساعت
شرایط مسیر: شیب متوسط ، نسبتا هموار
مسیر کوهنوردی دربند تا پناهگاه شیرپلا (2750 متر):
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود: 2.5 ساعت
شرایط مسیر: شیب نسبتا تند، بخشی از مسیر سنگی و ناهموار
مسیر کوهنوردی دربند تا ایستگاه 5 (2950 متر)
مدت زمان حدودی که در مسیر دره اوسون خواهید بود: 3.5 ساعت
شرایط مسیر: شیب نسبتا تند، بخشی از مسیر سنگی و ناهموار
مسیر کوهنوردی دارآباد تا باغچه خلیل (2300 متر):
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود: 2 ساعت
شرایط مسیر: شیب نسبتا تند، بخشی از مسیر سنگی و ناهموار
مسیر کوهنوردی پارک جمشیدیه تا پناهگاه کلکچال (2600 متر):
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود: 2 ساعت
شرایط مسیر: شیب نسبتا تند و کاملا هموار
مسیر کوهنوردی ولنجک تا ایستگاه 2 تله کابین توچال (2480 متر):
مدت زمان حدودی که در مسیر خواهید بود: 2 ساعت
شرایط مسیر: شیب ملایم و کاملا هموار
فتح قله چین کلاغ دارای 2800 متر ارتفاع از مسیر درکه به جنگل کارا:
مدت زمان حدودی صعود 4 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: شمال تهران
درجه سختی: 4
فتح قله کلکچال دارای 3350 متر ارتفاع از پارک جمشیدیه
مدت زمان حدودی صعود 5 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: شمال تهران
درجه سختی: 7
فتح قله بند عیش دارای 2770 متر ارتفاع از مسیر حصارک:
مدت زمان حدودی صعود 4 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: شمال غرب تهران
درجه سختی: 4
فتح قله واریش دارای 2950 متر ارتفاع از روستای واریش:
مدت زمان حدودی صعود 3.5 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: شمال غرب تهران
درجه سختی: 4
فتح قله لیچه دارای 2870 متر ارتفاع از واریش
مدت زمان حدودی صعود 3.5 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: شمال غرب تهران
درجه سختی: 4
فتح قله ورجین دارای 2950 متر ارتفاع از روستای کلوگان:
مدت زمان حدودی صعود 5 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: لواسانات
درجه سختی: 6
فتح قله پرسون دارای 3150 متر ارتفاع از روستای افجه:
مدت زمان حدودی صعود 4 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: لواسانات
درجه سختی: 5
فتح قله ساکا دارای 3300 متر ارتفاع از روستای افجه
مدت زمان حدودی صعود 5 ساعت
موقعیت قرارگیری مسیر صعود: لواسانات
درجه سختی: 6
اگر قله توچال با ارتفاع 3950 متر و 2160متر اختلاف ارتفاع و طول مسیر 9 کیلومتر درجه سختی 10 داشته باشد، درجه سختی مسیرهای دیگر را در مقایسه با آن اندازه میگیرند.
حداقل همراه یک یا دو نفر از دوستان خود عازم کوهنوردی شوید؛ اما اگر این شرایط نیز ایجاب نشد،
نکات ایمنی
انتخاب مسیرهایی که ورزشکاران دیگر در آن حضور دارند
برای کوهنوردی به صورت انفرادی روزهای شلوغ را انتخاب کنید
در شرایط بد جوی، تنهایی کوهنوردی نکنید
مسیرهای ساده با درجه سختی زیر 6 را انتخاب نمایید
از مسیرهای خطرناک عبور نکنید
مهارت خود را به چالش بکشید
وسایل ارتباطی همراه داشته باشید
مکانی حضور داشته باشید که نیروهای امدادی دسترسی به شما پیدا کنند
قسمتهایی کوهنوردی کنید که موبایل آنتندهی داشته باشد
درباره برنامه سفر خود به چند تن از نزدیکان خود بگویید. چند نفر باید بدانند که چه ساعتی عازم میشوید و حدوداً چند ساعت بعد باز میگردد. همچنین آنها باید درباره موقعیت دقیق شما بدانند. تا در صورت بروز حادثه، بتوانند به نیروهای امدادی اطلاعرسانی کنند؛
وسایل کمکهای اولیه همراه داشته باشید.
زمانی که صحبت از کوهنوردی به میان میآید، باید مهارت لازم را داشته باشید. حتی اگر به سفرهای کوهستانی علاقهمند هستید و مهارت لازم را ندارید؛ با شرکت در کلاسهای آموزشی، مهارت کوهنوردی و صخرهنوردی را به دست بیاورید.
بسیاری افراد دارای مهارت لازم در کوهنوردی هستند؛ کوهنوردی همانند دوچرخهسواری است و هیچگاه فراموش نمیشود؛ اما برای آنکه قدرت و چالاکی همیشگی را داشته باید همواره تمرین کنید.اگر چند ماه است که وارد محیطهای کوهستانی نشدهاید،ابتدا با محیطهای معمولی تمرین کنید و سپس به دل کوههای خطرناک بزنید.در صخرهنوردی، باید چالاکی و زبردستی مناسبی داشته باشید.
وسایل و لوازم همانند کولهپشتی، کفش مخصوص کوهنوردی، عصای کوهنوردی، کلاه ایمنی و غیره، جزء تجهیزات مبتدی هستند.باید تجهیزات حرفهای داشته باشید.مثال کارنس، کلنگ کوهنوردی، کرامپون، ابزار فرود، لنیارد، ابزار نجات، ابزار حمایت، شفت هگزان و غیره جزء تجهیزات حرفهای به حساب میآیند. در صخرهنوردی حرفهای، کیفیت این وسایل با جان ورزشکار ارتباط مستقیم دارد. پس تجهیزات خود را از اماکن معتبر تهیه کنید. بههیچوجه از تجهیزات ارزان استفاده نکنید. تجهیزات ضامن جان شما هستند.
کفش بسیار بااهمیت است.با انتخاب کفش مناسب،فشار کمتری به بدن وارد میشود. کفش کوهنوردی باید از برند معتبر باشد. این کفشها ضدآب هستند و قابلیت تهویه هوا دارند. کفش کوهنوردی باید خاصیت ارتجاعی داشته و در عین حال مقاومت خوبی از خود نشان دهد. این کفشها تا روی قوزک پا بالا میآیند. بندها تا نزدیکی پنجه کفش ادامه دارد. در برابر سرما و گرما باید عایق باشد.کف کفش کوهنوردی باید خاصیت چسبندگی و اصطکاک مناسب داشته و نباید در مسیرهای سنگلاخی آسیب دیده و ضربهگیر باشد. عاج کفش باید عمیق و در برابر سایش مقاوم باشد. انعطافپذیری کفش کوهنوردی نیز اهمیت بسیاری دارد. در بین کفشهای کوهنوردی، کفشهای ایتالیایی شهرت بسیاری دارند. این کفشها دارای لایه کربن و لاستیک ضدلغزش هستند.
امکان دارد چند روز در مسیر باشید. حتماً میزان آب و غذایی را که همراه خود میبرید دقیق انتخاب کنید. زمانی که مواد مغذی کافی و آب به بدنتان نرسد، این مسئله میتواند بسیار خطرناک باشد.
باید حتماً میزان آب کافی همراه داشته باشید.در طول کوهنوردی، بدن شما تعریق فراوانی خواهد داشت.باید سریعاً آب ازدسترفته بدن خود را جایگزین کنید. شما باید در طور مسیر کوهنوردی، بهصورت مدام آب بنوشید. شما باید طبق یک روال زمانی، آب بنوشید. یعنی بهعنوان مثال هر سه دقیقه چند جرعه آب میتواند کمآبی بدن را جبران کند.
برخی افراد هر آنچه برای پیکنیک نیاز است را همراه میبرند. در صورتی که انتخاب نوع مواد غذایی بسیار حائز اهمیت است. شما باید شناخت کافی بر انواع مواد غذایی داشته باشید. کربوهیدراتها همانند سیبزمینی بهسرعت هضم میشوند و انرژی کافی به شما میدهند. قندهای مفید نیز همانند خرما، میتوانند در لحظه هضم شوند و میزان قند خون شما را بالا ببرند. معمولاً در ارتفاعات فشار خون بالا میرود و نیازی به مواد نمکی نیست؛ کمی مواد نمکی همانند آجیل شور همراه داشته باشید. به هیچ وجه از مواد چرب استفاده نکنید. این مواد دیرهضم هستند و دامنه حرکتی شما را کاهش میدهند.
وضعیت آب و هوا در هنگام صعود بسیار مهم است. بسیاری از کوهنوردان تنها به خاطر وضعیت آب و هوا دچار مشکلات میشوند. برخی از کانالهای هواشناسی فاقد اعتبار هستند. از طرف دیگر گاهی ممکن است تنها یک باد با سرعت، باعث تغییر وضعیت آب و هوا شود. به همین خاطر وضعیت هواشناسی را باید در هر لحظه بررسی کنید. گاهی کوهنوردان از چند روز قبل وضعیت آب و هوا را بررسی میکنند. این کار اشتباه است.
باید شب قبل از حرکت و صبح روزی که قصد حرکت دارید، وضعیت آب و هوا را بررسی خود را نه از یک کانال، بلکه از کانالهای مختلف انجام دهید. با این کار میتوانید از صحت اطلاعات آسودهخاطر باشید. برخی تجربه بسیاری در کوهنوردی دارند.
امکان دسترسی به تلفن همراه در مناطق کوهستانی،جود ندارد.باید بهدنبال همراه داشتن وسایل ارتباطی مختلف باشید. در وهله اول باید به فکر سلامت و رعایت نکات ایمنی باشید. وسایل ارتباطی را در نظر بگیرید. پیش از شروع حرکت، حتماً در باره مقصد، تعداد نفرات و زمانی که در راه هستید، به تمام دوستان و اطرافیان خود اطلاع دهید. حداقل 3 الی 4 نفر باید از موقعیت شما اطلاع داشته باشند. در کوهستانهای نزدیک شهر، معمولاً تلفن همراه نیز سرویسدهی دارد؛ اما در ارتفاعات خبری از سرویسدهی نیست.
کوهنوردان خبره، تلفن ماهوارهای همراه میبرند. بهغیر از تلفن ماهوراهای، میتوانید دستگاههای پیجر مخصوص کوهنوردی یا بیسیم همراه داشته باشید.همراه داشتن منور در سفر به ارتفاعات میتواند باعث نجات جان شما شود. منور از مناطق دور قابل رویت است. به همین خاطر در صورتی که دچار مشکل شده باشید، میتوانید با منور درخواست کمک کنید.
باید اطلاعاتی حداقلی درباره کمکهای اولیه داشته باشید.حتماً باید جعبه کمکهای اولیه همراه داشته باشید.در طول صعود اتفاقات مختلفی رخ دهد. در مسیرهای کوتاه، در رفتن مفاصل، آسیب های استخوانی ، پیچ خوردن مچ پا، سقوط از ارتفاع و از این قبیل مشکلات بسیار رایج هستند.
در ارتفاعات علاوه بر خطرات ذکر شده، امکان بر هر خوردن تعادل موادمعدنی بدن و کاهش اکسیژن خون وجود دارد. پس در وهله اول درباره وسایل کمکهای اولیه که باید همراه داشته باشید
توی کوهستان خطرات بسیاری وجود دارد.خطر آسیبهای بدنی تا حمله حیوانات وحشی در کوهستان شما را تهدید میکند سفرهای گروهی لذتبخشتر نیز هستند. در مواقع خطر تیم کوهنوردی به یکدیگر کمک میکنند.
صعود را از کجا آغاز و مسیر را با نقشه گوگل بررسی کرده و از طریق تصاویر ماهوارهای، شناخت کافی درباره مسیر به دست بیاورید. به این ترتیب میدانید در هر گام کجا هستید و دیگر غافلگیر نمیشوید. در هر مرحله از صعود خود برنامهریزی داشته و این یعنی با درنظرگرفتن سرعت و مهارت خود، باید بدانید، در هر ساعت کجای مسیر قرار دارید. به این ترتیب سفر شما با کمترین خطر روبهرو خواهد بود.